Sultan II. Osman

Annesi: Mahfiruz Sultan Babası: Sultan 1. Ahmed Doğum Tarihi: 3 Kasım 1604 Tahta Çıkışı: 26 Şubat 1618 Tahttan İndirildiği Tarih: 19 Mayıs 1622 Ölümü: 20 Mayıs 1622

Sultan II. Osman

Hâile-i Osmaniye, yeniçerilerin kazan kaldırarak II. Osman’ın canına kıydıkları acı musibet demektir. Bilindiği gibi, II. Osman, I. Ahmed’in oğlu olup Hatice Mahfirûze Sultân’dan Kasım 1604 yılında dünyaya gelmişti. 14 yaşında yani Şubat 1618’de tahta geçen ve Genç Osman diye de bilinen II. Osman, Arapça, Farsça, Latince, Yunanca ve İtalyanca bilecek kadar âlim ve Fâris yahut Fârisî mahlaslarıyla şiir yazacak kadar da edibdi. Üzerinde müessir olan üç şahsiyetten birisi Hocası Ömer Efendi ve diğeri de Kızlar Ağası Mustafa Ağa ile Süleyman Ağa idi.

Sadrazam Halil Paşa’yı yerinde bırakan Padişah, Kaimmakam Sofi Mehmed Paşa’nın yerine Kara Mehmed Paşa’yı getirdi. İlk işi 1612 Nasuh Paşa anlaşması ile sona ermiş gibi görünen ve ancak devam eden İran’la olan ihtilafı sona erdirmek oldu ve Eylül 1618’de anlaşma imzalandı.

Sıra 1617 yılından beri devam eden Lehistan problemine gelmişti. Vezir-i azam İstanköylü Ali Paşa harp açılmasına taraftardı, diğer erkân-ı devlet ise istemiyorlardı. Seferden önce Rumeli Kazaskeri Taşköprülü-zâde Kemâlüddin Efendi’den fetvâ alarak kardeşi Şehzâde Mehmed’i katl ettirdi ve ahını aldı. Eylül 1620 tarihinde başlayan Lehistan seferi, Ekim 1621 tarihinde barış antlaşması ile sona erdi. Budin Beylerbeyi Karakaş Mehmed Paşa şehid olmuş ve ordu moralsiz kaldığından istenen zafer elde edilememişti. II. Osman askerlere ve asker de kara hadımların sözlerine inandığı için II. Osman’a kırılmışlardı.

II. Osman bazı ıslâhâtları yapmak niyetindeydi ve bu ıslahata tamamen bozulmaya başlayan kapı kulu ocaklarından başlamak niyetindeydi. Hatta Halep, Şam ve Mısır beylerbeylerine emirler göndererek Padişah’a sadık yeni bir ordu teşkili için gizliden gizliye hazırlıklara başlamıştı.

Kızlar ağası Süleyman Ağa ile Hocası Ömer Efendi padişahı hacca gitmesi için ikna etmeye başladılar. Hacca gitmesine, askerler, Kayınpederi ve Şeyhülislâm Es’ad Efendi ile Aziz Mahmûd Hüdâyî Hazretleri şiddetle karşı çıkıyordu. Devreye kapıkulu askerleri girdi ve Padişah’ı hacca göndermek isteyen Ömer Efendi, Süleyman Ağa ve Veziriazam Dilâver Paşa’nın başını isteyerek başta Rumeli Kazaskeri Yahya Efendi olmak üzere ulemayı araya soktular. Fayda vermedi ve sonunda askerler isyan ederek Bâb-ı Hümâyun’dan içeri girdiler. Sultân Mustafa’ya zorla bî’at gerçekleştikten sonra, II. Osman Orta Camiye getirildi. Burada yeni Sadrazam olan Kara Davud Paşa’nın tâlimatıyla kemend ile boğulmak istendi. Muvaffak olunamayınca, Yedikule’ye götürüldü ve maalesef Davud Paşa’nın nezâretinde orada şehid edildi. (Mayıs 1622). Ne yazık ki, bu fitnenin başında Sultân Mustafa’nın Vâlide Sultân’ı bulunmaktaydı.

II. Osman’ın öldürülmesi, Osmanlı tarihinin en acı olaylarından biridir ve maalesef Kanuni’nin oğlu Şehzâde Mustafa olayı gibi tarihin akışını değiştirmiştir. II. Osman, bir zamanlar Osmanlı Devleti’nin yükselmesine sebep olan yeniçeri teşkilâtının artık çürüdüğünün farkına varmıştı ve bu gerileme sebebini ortadan kaldıramadan vefat etti.

Devrinin sadrazamları arasında Halil Paşa, Kara Mehmed Paşa ve Dilâver Paşa’yı; Şeyhülislâm ve kayın pederi Es’ad Efendi’yi, Nişancı Okçu-zâde Mehmed Efendi’yi ve ilim erbabından ise, Hoca Ömer Efendi ve Müezzinzâde Mahmûd Efendi’yi özellikle zikretmeliyiz.

ZEVCELERİ: 1- Âkile (Rukıyye) Hânım; Şeyhülislâm Es’ad Efendi’nin kızıdır ve hür kadınlardan nikâh ile evlenen nâdir kadınlardandır. 2- Ayşe Hanım; Pertev Paşa’nın torunu.
ÇOCUKLARI: 1-Şehzâde Ömer. 2-Şehzâde Mustafa. 3- Zeynep Sultân .

Kaynak:  Osmanlı Araştırmalar Vakfı

26.02.1618 Sultan I. Mustafa’nın halli.
II. Osman’ın padişah olması. (Genç Osman 14 yaşında padişah oldu. 18 yaşında şehit edildi.) 26.09.1618 Osmanlı-Safavi barışı. 18.01.1619 Veziriazam Halil Paşa’nın azli, Kara Mehmed Paşa’nın ikinci sadareti. 29.09.1619 Osmanlı-Safavi anlaşmasının onaylanması. 29.12.1619 Veziriâzam Kara Mehmed Paşa’nın azli.
Kaptanı Derya Ali Paşa’nın sadareti. 20.09.1620 İskender Paşa’nın Lehlilere karşı ilk zaferi. 07.10.1620 İskender Paşa’nın Lehlilere karşı ikinci zaferi ve Leh ordusunun imhası. 12.01.1621 Şehzade Mehmed’in öldürülmesi. 24.01.1621 Haliç’in ve İstanbul Boğazı’nın donması. 09.03.1621 Veziriâzam Güzelce Ali Paşa’nın ölümü.
Ohrili Hüseyin Paşa’nın sadareti. 29.04.1621 Lehistan seferi hazırlıkları. 21.05.1621 Sultan Osman’ın Lehistan seferine hareketi. 03.09.1621 Düşman kuvvetlerinin kuşatılması. 29.09.1621 Türk taarruzunun sonuçsuz kalması.
Düşman ordusunun barış talebi. 06.10.1621 Osmanlı-Lehistan barışı. 09.06.1621 Sultan Osman’ın Hotin’den İstanbul’a hareketi. 25.01.1622 Sultan Osman’ın İstanbul’a dönüşü. 05.1622 Sultan Osman’ın Murad Paşa’nın kızı ile evlenmesi. (Osmanlı Sarayı’nda uzun seneler sonra yabancı gelin yerine bir Türk kızının saraya gelin gelmesi.
Sultan Osman’ın bu eşinden oğlu Ömer’in doğması.
Küçük şehzadenin şenlik sırasında bir kurşun tesadüfü ile ölmesi.
Sultan Osman’ın Hacca gitmek için hazırlık yaptırması. 18.05.1622 Padişah’ın gerek savaş sırasında çeşitli sözlerle gücendirdiği, gerekse Hacca giderek ve yeni ordu düzenleyerek hepimizi öldürecek diyen (askerlerin) yeniçerilerin Atmeydanı’nda Sultanahmed toplanmaları.
İsyancıların Şeyhulislam Hoca Esad efendiden fetva istemeleri.
İsyancıların Sadrazamın konağına giderek, padişahın Hacca gitmesine engel olunmasını istemeleri.
İsyancıların saraya girmeleri. 19.05.1622 Veziriazam ve Dârüssade Ağası’nın Yeniçeri ve Sipahilertarafından öldürülmesi.
Sultan II. Osman’ın tahttan indirilmesi.
I Mustafa’nın tahta çıkarılması. 

 full-width